Ik begeleid een MT van een grote financiële instelling; en het gaat over emoties. Het teamhoofd vertelt me hoe ze met een medewerker in haar maag zit. Hij functioneert niet en hij communiceert daar niet over. Ik stel voor een korte opstelling te doen en stap zelf in de rol van de medewerker.
Ze zegt:
“Je komt herhaaldelijk je afspraken niet na en communiceert daar niet over. Als er iets speelt, kun je bij me terecht, maar ik heb ten minste van je nodig dat je in contact blijft.”
Ik laat haar woorden op me inwerken.., ze klinkt zo kalm, bijna onaangedaan. Ze volgt de regeltjes van feedback geven, maar ik voel geen contact. Ik merk dat ik daardoor verkramp en klap dicht.
Het is een spannende uitwisseling - voor ons allebei. En door die spanning gaan we beiden het echte contact uit de weg: we hebben het niet waar het eigenlijk over moet gaan. Er komt geen beweging.
Om wel in beweging te komen heb ik het nodig dat ze er helemaal is - in plaats van haar zakelijkheid. Ik vraag haar: “Wat doet het met jou dat ik als medewerker zo uit contact ga?” Ze antwoordt:
“Ik doe zo mijn best, maar je laat me in de kou staan. Dat maakt dat ik me machteloos voel en boos. Ik probeer rustig te blijven, maar het raakt me dat ik je zo kwijt raak. Ik voel me niet serieus genomen als je niet communiceert, ik vind dat echt niet ok.”
Nu schudt ze me wakker. Ik voel haar boosheid en die maakt me duidelijk dat ik echt een grens heb bereikt. Ik hoor ook machteloosheid, over hoe ze zo haar best doet contact met me te maken zonder dat dit lukt. Dat verdient ze niet... Haar openheid zet me in beweging.
De belangrijke interventie hier is dat het teamhoofd meer van zichzelf laat zien. Emotie krijgt regelmatig geen plek op de werkvloer, maar daarmee gaat veel communicatiekracht verloren. Emotie geeft jou en de ander namelijk belangrijke informatie over jullie werkelijke behoeften:
boosheid brengt je in contact met de behoefte aan grenzen
verdriet met de behoefte aan troost
angst met de behoefte aan veiligheid
blijdschap met de behoefte aan verbinding.
Ik heb zelf snel het idee dat boosheid ‘niet ok’ is, maar als ik mijn boosheid plek geef, voel ik mijn grenzen beter en evaart de ander die ook beter.
In het voorbeeld van hierboven: Doordat de leidinggevende haar boosheid uit, voelt de medewerker dat hij een grens voorbij is. En wanneer de medewerker zijn angst over zijn niet-functioneren in het gesprek brengt, kan er een gesprek over (on)veiligheid ontstaan.
Zo’n gesprek leidt tot een echte ontmoeting, gaat over wat wezenlijk is. Ontmoetingskracht noemen we dat. Natuurlijk zijn er bepaalde grenzen aan emotie de vrije loop laten en mag bijvoorbeeld boosheid niet leiden tot verbaal of fysiek geweld - maar ook het weglaten van emotie is schadelijk.
Kortom, emoties gezonde ruimte geven op de werkvloer vraagt moed en is juist een teken van professionaliteit.